دسته بندی : اخبار فرش16/02/22

گزارش نیوزویک از حال و هوای فرش ایرانی در روزگار پساتحریم

طره (Torreh.net) | گزارش نیوزویک از حال و هوای فرش ایرانی در روزگار پساتحریم


به گزارش طره، نشریه نیوزویک در شماره ۲۱ فوریه خود در مطلبی به قلم Leah McGrath Goodman وضعیت فرش ایرانی در بازار آمریکا پس از تحریم ها را رصد کرده است که برگردان آن در پی می آید:
تحریم های اعمال شده علیه ایران معطوف به نفت بود اما واقعیت کمتر شناخته شده اینست که محدودیت های اعمال شده بین المللی علیه ایران اثر زیانباری بر صادرات فرش ایرانی نیز داشته است.
ایران از کهن ترین تمدن های بزرگ جهان است و فرش ایرانی نکته های بیشتری از این تاریخ را برای ما روایت می کند. فرشی که حداقل تا عصر برنز نیز می توان رد پای آن را دید. فرشی سرشار از ویژگی های جادویی همچون داستان های هزار و یک شب که مشاهیری همچون ادیت وارتون و زیگموند فروید بدان دلباخته بودند و در طول قرن ها از میان جنگ ها و انقلاب ها و استعمار خارجی جان به در برده است.
اما همین فرش ها فارغ از اینکه نو باشند یا عتیقه، با فرمانی که رییس جمهور باراک اوباما امضا کرد، ورودشان به آمریکا ممنوع شد. حتی اگر فرشی صد سال پیش به اروپا راه یافته باشد، پس از یک قرن نیز به خاطر ایرانی بودن امکان ورود از اروپا به ایالات متحده را نمی یافت. فراز و نشیب های سیاسی گاه چنین محدودیت هایی را در مسیر تجارت ایجاد می کنند.
جهانگیر نظمی یل که نام آمریکایی اش جیسون است و به عنوان یکی از بزرگترین بازرگانان فرش ایرانی، صاحب مجموعه نظمی یل در نیویورک است در این باره معتقد است که: «این سیاستی غیرمنطقی است که بر فرش های زیبایی که سالیانی پیش بافته شده اند تحمیل می شود»
نخبگان غربی قرنها شیفته فرش های ایرانی بوده اند. جان کول که استاد تاریخ دانشگاه میشیگان و کارشناس روابط دنیای غرب و اسلام است می گوید: داشتن فرش های ایرانی از شاخصه های طبقات متوسط به بالای جامعه حتی در دوره ویکتوریا و ادوارد بوده است. وقتی استعمار به شرق ورود پیدا کرد، از جمله چیزهایی که با خود به غرب برگرداند، همین فرش های ایرانی بودند.
کول معتقد است که ما اکنون در یک نقطه عطف بزرگ تاریخی قرار داریم. به اعتقاد او بهبود روابط اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بین ایران و غرب محتمل است هرچند که آسان نخواهد بود.
نخستین تحریم ها از سوی ایالات متحده علیه ایران پس از انقلاب اسلامی و بحران گروگانگیری رخ داد و تحریم های اخیر به نیت منصرف کردن ایران از توسعه هسته ای از سال ۲۰۱۰ شدت گرفت.
نظمی یل در مجموعه خود در نیویورک حدود ۳ هزار قطعه فرش ایرانی دارد که ارزش هر کدام از چند هزار دلار تا میلیونها دلار است. بسیاری از این فرش ها را پیش از انقلاب اسلامی و بخشی را در دوره افول تحریم ها برای فروش به آمریکاییان آورده است. عمری شوارتز که مدیر فروش اوست زاده اسراییل است. او و نظمی یل معتقدند با وجود تنش میان ایران و اسراییل، ماجرای فرش و هنر از سیاست جداست.
فرشبافی در ایران در نسل های مختلف به صورت سنتی و در منازل قالیبافان به عنوان بخشی از کسب و کار خانوار رواج داشته است و تاریخی ۲ هزار و ۵۰۰ ساله دارد.
نظمی یل می گوید: وقتی مادربزرگی قالی می بافد، فرزندان نیز در خانه این مهارت را فرا می گیرند و کسی استادکار بافت تلقی می شود که در طرح و رنگ و سبک بافت ایده پرداز باشد. یک قالیباف شاید در طول عمر خود تنها ۱۵ تا ۲۰ فرش ببافد و البته شاید بافت برخی فرش های بزرگ به تنهایی ۶۰ سال زمان بطلبد.
رنگ های درخشان و طرح های بازتاب یافته روی دستبافته های هر منطقه از ایران متفاوت و برگرفته از گیاهان بومی و سبک زندگی بومی آن منطقه است. استادکاران ضمن آموزش به اعضای خانواده خود، نقوش سنتی برگرفته از گیاهان و حیوانات منطقه زیست خود را متمایز از دیگر نقاط در فرش ها به کار می برند از همین رو باغ و پرندگان در فرش تبریز بیشتر نمود یافته و کرمانی ها شاخ و برگ ها و گلدان ها را روی فرش نقش کرده اند و هریسی ها که به روسیه نزدیک ترند از نقوش هندسی بهره گرفته اند.
رنگ، همه چیز است و نمایشی از خلق و خوی بافنده نیز هست. اگرچه ممکن است بافت فرش یک دهه به طول بینجامد و روحیات بافنده هر روز در تغییر باشد. این باور نظمی یل است که می گوید: اگر رنگی که بافنده به کار می برد زشت باشد، از ارزش فرش کاسته می شود و کاری از دست شما بر نمی آید. ولی اگر خلق و خوی با نشاطی داشته باشد، در رنگ هایش فریبندگی خاصی خواهید دید و این ویژگی فرش ایرانی است که شما با یک نگاه به فرش می توانید دنیای بافنده و ذهنیات او را دریابید.
نظمی یل ۵۵ ساله که درست یک سال پیش از انقلاب اسلامی از ایران خارج شده است تاکنون به کشورش بازنگشته و از آن زمان کسب و کارش را با وجود جزر و مدهای تحریم افزایش داده است. در دوران تحریم ورود هر فرش ایرانی چه عتیقه باشد و چه نوبافت، می تواند قاچاق تلقی شود و بازرگانش را به دردسر و زندان بیفکند. او متحیرانه می پرسد: آیا می توان از بین رفتن یک فرش صدساله را تصور کرد؟ فرشی که هیچ جایگزینی برای آن نیست.
حالا با وجود لغو تحریم ها او همانند بسیاری دیگر همچنان تردید دارد و می گوید: چه کسی می داند این لغو تحریم ها تا چه زمانی پابرجا خواهد بود؟ سیاستمداران هر چند سال یکبار تغییری در قوانین می دهند.
تردید او منطقی است زیرا پس از اعلام موافقت اوباما با فروریختن تحریم ها، باز هم قوانین متناقض و گیج کننده ای در مسیر تجارت وجود دارد.
شوارتز از تماس های مکررش با دفتر کنترل دارایی های خارجی به عنوان بخشی از وزارت خزانه داری ایلات متحده که ناظر بر تحریم هاست خبر می دهد که افرادی ناشناس اطلاعاتی غیرقابل اتکا به او داده اند. او یقین ندارد که اکنون به انجام تجارتی که پیش از این جرم تلقی می شده است مجاز باشد. (اطلاعات نیوزویک لغو محدودیت ها را تایید می کند اما ارایه پاسخ به شوارتز زمان بیشتری می طلبد). شوارتز نگران نقاط مبهم و گیج کننده در قوانین است که ممکن است او را به زندان بکشاند.
جان اسمیت جانشین مدیر OFAC در بیانیه ای رسمی خطاب به نیوزویک تایید کرد که ورود و خروج فرش ایرانی به ایالات متحده چه به صورت مستقیم و چه از طریق کشور ثالث آزاد است به جز برای افرادی که به طور مشخص مشمول تحریم تجارت هستند.
این تحریم ها تنها گریبانگیر فرش های آنتیک ایرانی نبود بلکه به تجارت فرش های جدید نیز آسیب رسانده است. حمید کارگر رییس مرکز ملی فرش ایران از کاهش صادرات فرش ایرانی در دهه اخیر خبر می دهد و می گوید: پیش از وقوع تحریم اخیر بیش از ۸۰ میلیون دلار فرش دستباف که حدود ۱۶ درصد از کل صادرات فرش ایرانی بود مستقیم به آمریکا می رفت.
وی معتقد است بخشی از داد و ستد فرش نیز جدا از صادرات، در داخل کشور به انجام می رسد و جمعیتی بیش از یک میلیون نفر به کار قالیبافی، طراحی، رنگرزی و دیگر مشاغل وابسته اشتغال دارند که در نظر گرفتن این افراد دشواری ایجاد شده در اثر تحریم ها را آشکار می کند.
کارگر می گوید: با آنکه ادعا می شد تحریم ها علیه ایران هدفمند و برای کنترل مباحث هسته ای است، اما تحریم فرش به روشنی فرهنگ، هنر، سنت ها و مرم عادی ما را هدف قرار داده بود.
ریچارد آماتولی، رییس بخش عضویت انجمن خرده فروشان فرش در آمریکا که یک گروه تجاری غیرانتفاعی مستقر در کارولینای جنوبی است می گوید: برای فرش ایرانی جای تاسف است که در زمانی که ایران و آمریکا در بن بستی طولانی گرفتار بودند، دنیا به سمت کفپوش های مدرن گرایش پیدا کرد.
او همچنین معتقد است: آنچه در آینده از ایران خارج می شود، جدید است. فرش های قدیمی و بزرگ پارچه پیش از این خارج شده اند و فرش های تازه هنوز مشتری خود را نیافته اند.
آماتولی معتقد است که بیش از تحریم ها، وقوع بحران بزرگ اقتصادی در سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ بود که اثری زیانبار بر بهای فرش ایرانی داشت. وی می گوید: من فرش هایی را تنها با یک دهم قیمتی که پس از دور نخست تحریم ها در دهه ۸۰ داشتند دیده ام.
این خبر خوبی برای کسانی است که برای نخستین بار می خواهند روی فرش های ایرانی سرمایه گذاری کنند: قیمت ها در پایین ترین حد خود در طول یک دهه هستند.


پایان پیام | طره (Torreh.net)

ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*

code