هرچند تعیین رئیس مرکز از اختیارات وزیر صنعت، تجارت و معدن است اما کمترین مطالبه و از بدیهیات این حوزه آن است که وزرا در انتخاب رئیس مرکز ملی فرش ایران با پیشکسوتان، دلسوزان، تشکلها و نهادهای فعال فرش کشور رایزنی و مشورت داشته باشد و نه آنکه فردی را بیگانه با این هنر- صنعت به ریاست برگمارند.
برچسب ها
انجمن علمی فرش ایران - رئیس مرکز ملی فرش ایران - فرحناز رافع - مرکز ملی فرش ایران| TORREH.net | بیانیه انجمن علمی فرش ایران با توجه به معرفی رئیس جدید مرکز ملی فرش ایران
سالیان دراز و بلکه سدهها و هزارههاست که فرش دستباف ایرانی در جایجای این سرزمین کهن و تاریخی رخ نموده و هنرمندان زبردست و تولیدکنندگان چیرهدست این دیار ذوق و قریحه خود را به کفپوشهای کاربردی و مورد نیاز خود آمیختهاند و چنین میراث پرتنوع و گرانمایهای را بر ما پیشکش کردهاند.
این هنر-صنعت دیرین را میتوان از جنبههای مختلفی نگریست. میتوان وجوه ارزشمند هنری آن را در نظر آورد، میتوان تاریخ کهن آن و آمیختگیاش با فرهنگ و تمدن ایرانی و اسلامی را ستود، میتوان به جنبههای ارزآوری و جایگاهش در میان صادرات غیرنفتی توجه کرد، میتوان اشتغالزایی گسترده و پرشمار آن را در ذهن داشت، میتوان… و با این همه نمیتوان از وضع کنونی آن اظهار خرسندی و رضایت داشت. گویی که پاسداران دلسوزی برای این میراث کهن و داشتههای پیشین نبودهایم.
انتظار آن بود که دولتمردان به هنگام ایجاد نهادی به عنوان متولی این هنر-صنعت با نام «مرکز ملی فرش ایران» که قرار بود طرحی نو برای پاسداشت فرش ایرانی و به سامان رساندن نابهسامانیها باشد، اختیار، اقتدار و ساختار مناسبی را برای این نهاد تدارک میدیدند که متأسفانه چنین نشد.
این مرکز از جایگاه و سطح تشکیلاتی مناسب کم بهره ماند و اختیار و اقتدار لازم را در تنگناهای نظام اداری و دیوانسالاری حاکم بر کشور نیافت. با این همه جامعه فرش کشور در این سالها بر آن بودهاند تا با همراهی با این مرکز در مسیر پاسداشت فرش ایرانی بکوشند و دستاوردهای قابل احصایی نیز پیامد این همراهی بوده است.
شاهد هستیم فرش دستباف ایران که روزگاری جایگاه نخست را در تجارت جهانی فرش و در میان رقبا داشت به جایگاه دوم نزول کرده و این روند نزولی با شتاب ادامه دارد. اوضاع سیاسی و اقتصادی حاکم بر جهان، تشدید فعالیت رقبا و نیروی کار ارزان در کشورهای رقیب همگی میتوانند از عوامل تأثیرگذار بر این شرایط باشند، اما چگونه میتوان چشم بر ناکارآمدی یا بیثباتی یا خلأ قوانین و مقررات کشور، نوسانات ارز و تغییرات ناگهانی و تکرار تجربیات اشتباه در وضع مقررات صادراتی و تأثیر عمیقتر این تهدیدهای داخلی بر تهدیدهای خارجی بست؟ تهدیدات خارجی همواره در مسیر تجارت فرش دستباف وجود داشته، اما درایت مسئولین برای رفع تهدیدات داخلی میتواند راهگشای مشکلات باشد.
جای افسوس است که در کنار رشد تقاضای جهانی برای کفپوش، داشتن شهرت جهانی برای فرش ایرانی، استعدادهای شکفته شده و در حال پرورش بافندگان و جوانان و دانشجویان ایران، وجود شبکه گسترده تولید در کشور، حضور شبکه وسیع تجار در بازارهای داخلی و جهانی و دهها فرصت و موقعیت ممتاز دیگر، هنوز شاهد اثربخشی ضعیف سیاستگذاری دولت در زمینه فرش دستباف هستیم. هنوز از داشتن یک راهبرد مشخص و درازمدت برای هدایت ابعاد هنری، فنی، اقتصادی، تجاری و اجتماعی محروم هستیم.
یکی از عمدهترین مشکلات مدیریتی فرش کشور تا قبل از تشکیل مرکز ملی فرش ایران، تعدد دستگاههای مسئول و دخیل در سیاستگذاری، تجارت و تولید فرش بود و در ۱۵ سال پس از تشکیل این مرکز، بیثباتی در مدیریت آن بیداد میکند به گونهای که در این مدت کوتاه ۷ مدیر را به خود دیده و به عبارت دیگر عمر مدیریتی آن به طور متوسط حدود دو سال و نیم بوده است. هنر صنعت فرش با ساختار گسترده و ویژگیهای خاص خود توان تطابق با تغییرات سلایق مدیران بعضاً ناآگاه را ندارد و هنگامی که جهتگیری این مرکز توسط سلیقه نادرست مدیران تعیین میشود، پیامدی جز اوضاع کنونی نخواهد داشت. هرچند که تعیین رئیس مرکز از اختیارات وزیر محترم صنعت، تجارت و معدن میباشد، لیکن کمترین مطالبه و از بدیهیات این حوزه آن است که وزرای صنعت، معدن و تجارت در انتخاب رئیس مرکز ملی فرش ایران با پیشکسوتان، دلسوزان، تشکلها و نهادهای فعال فرش کشور رایزنی و مشورت داشته باشد و نه آنکه فردی را بیگانه با این هنر- صنعت به ریاست برگمارند.
به هرحال رئیس سابق مرکز ملی فرش ایران که در مدت کوتاه عمر مدیریتی خود نتوانست منویات و نظرات خود را اجرایی کند و بیشتر به شعار گذشت، جای خود را به خانم فرحناز رافع داد. انجمن علمی فرش ایران با توجه به مسئولیت سنگینی که بر دوش ایشان نهاده شده برای پیشبرد و بهبود فرش ایران در عرصه جهانی و شرایط غامض آن آرزوی موفقیت میکند. در این راستا توصیههای زیر را به سرکار خانم رافع برای توفیق ایشان ارائه میکنیم و آمادگی خود را برای همراهی با ایشان تا رسیدن به منزل مقصود اعلام میداریم:
۱- مهمترین موتور محرک فرش دستباف ایران حضور موفق در بازارهای جهانی و داخلی است. تحلیل دقیق و اتخاذ سیاستهای مناسب برای کسب بازار از اهم اموری است که باید دنبال شود.
۲- مهمترین ویژگی فرش دستباف ایران برای موفقیت در کسب بازار تکیه بر جنبههای هنری و سنتی آن است. تفکر عمیق در پر و بال دادن به این هنر و جلوگیری از انحراف در آن وظیفه خطیری است که بر عهده مرکز ملی فرش ایران گذاشته شده تا با ارائه برنامههای دقیق و پیشبرد عملی آن به حفظ این میراث فرهنگی و هنری کشور اقدام شود.
۳- بزرگترین سرمایه فرش دستباف ایران همانا نیروهای انسانی شاغل مانند بافندگان، طراحان، رنگرزان، مرمتگران و … هستند. رسیدگی به وضعیت شغلی ایشان از اهم اموری است که باید در دستور کار مرکز ملی فرش قرار بگیرد.
۴- با تلاشهای صورت گرفته از سال ۱۳۷۵ تاکنون تعداد زیادی دانشآموختگان دبیرستانی و دانشگاهی فرش تربیت شدهاند که به عنوان یک ذخیره مهم در توسعه و بهبود وضعیت فرش میتوانند به کار گرفته شوند. تدوین برنامه دقیق برای به کارگیری ایشان از مواردی است که باید به آن پرداخت.
۵- توسعه شیوههای تولید و رنگرزی سنتی و گیاهی و انجام تبلیغات مناسب در داخل و خارج کشور در توسعه بازارهای فرش دستباف تأثیرگذار است. اهتمام به تأمین بودجه مناسب برای تبلیغات هوشمندانه میتواند به خروج فرش از رکود کمک شایانی بکند.
۶- حمایت از صادرکنندگان فرش در توسعه بازارهای فرش در خارج از کشور راهکار اساسی برای برونرفت از چرخه معیوب و ناقص فعلی و حضور فعال در بازارهای جدید میتواند باشد.
توصیههای بهبود وضعیت فرش محدود به موارد فوق نیست و هرازچندگاهی باید با تعمق در وضعیت حاکم بر بازار داخل و خارج و بهرهگیری از نقاط قوت و فرصتهای پیرامونی، راهکارهای مناسب ارائه و اجرایی شوند. قطعاً این امر میسر نخواهد بود مگر آن که رئیس محترم مرکز ملی فرش ایران بر نیروهای علمی که در دانشگاهها و انجمن علمی فرش ایران و نیروهای تجربی که در بازار و اتحادیهها و تشکلهای مرتبط سامان یافتهاند تکیه زند. تشکیل جلسات مرتب با صاحبنظران و شوراهای مشورتی و تصمیمساز راه بخردانهای است که میتواند به پیشبرد امور فرش، حتی در این شرایط بسیار سخت، کمک شایانی بکند.
انجمن علمی فرش ایران همانند ۱۵ سال گذشته برای اعتلای فرش ایران آمادگی خود را برای کمک به متولیان فرش و علمی کردن تصمیمات مسئولین اعلام میدارد و به عنوان یک سازمان مردم نهاد توان خود را در صورت درخواست رئیس محترم مرکز فرش برای بسیج نیروهای علمی به کار خواهد برد.
انجمن علمی فرش ایران
| TORREH.net |پایان پیام