آقای نادری از چند بافنده بهره می‌جوید و بدون آن‌که طرحی نهایی و از پیش تعیین‌شده داشته باشد، گام‌به‌گام به تکمیل طرح می‌اندیشد و پیش می‌رود. همین کاستی در داشتن نقشه‌ای پیشین، موجب می‌شود تا در فرجام کار برخی از فعالان فرش که مهمان او شده‌اند محصول نهایی را نپسندند و به یگی از گره‌های مستند تبدیل شوند.
| TORREH.net | نگاهی به مستند «دیپلماسی شکست‌ناپذیر آقای نادری»
درباره ایفای نقش فرش ایرانی در فضای سیاست و روابط دیپلماتیک سخن‌های بسیار به میان آمده است. از فرشی که زنده‌یاد دکتر محمد مصدق از ایران به سازمان ملل برد (یادگار گمنام مصدق) تا دیگر مواقعی که فرش به عنوان یار دیپلماسی ایرانی ایفای نقش کرده است و نمونه بارز آن فرشی با شعر «بنی آدم» از شیخ اجل سعدی شیرازی که زینت بخش سازمان ملل است. از بافت چهره سران ملل که مهمان جشن‌های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی می‌شدند تا بافت چهره دبیران کل سازمان ملل. از بافت فرشی به نام صلح با تصویر منشور کوروش که در سفر از تهران به تبریز سرنوشتی نافرجام یافت تا نمونه اخیر و بافت فرش صلح از سوی مرکز ملی فرش ایران در سال ۱۳۹۶ که شوربختانه آن هم پس از بافت به جای یکی از نهادهای بین‌المللی در پستوی مرکز یادشده آرام گرفت. (یادداشت از شکاف پولانفسکی تا خانم سلطان را بخوانید)
به گزارش طره؛ در کنار این تجربه‌های پرشمار که اغلب اراده یا همراهی نهادی از حاکمیت در آن‌ها نقش داشته است، ماجرای فرش آقای نادری متفاوت است. به بهانه پخش مستند درخور توجه «دیپلماسی شکست‌ناپذیر آقای نادری» از برنامه آپارات در شبکه بی‌بی‌سی فارسی، نگاهی می‌اندازیم به این فیلم و فرشی که دستمایه مستند شده است.
مهدی نادری ورزشکاری ورزیده و پر اراده است که در جای‌جای فیلم از پشتکار و اراده‌اش روایت می‌شود و این‌که روی پای خود ایستاده و تسلیم‌ناپذیر و سمج ایده‌هایش را دنبال می‌کند. شخصیت جالبی که سبیل پر و پیمانش که روی لب و دهان را پوشانده و نمایی خاص از او ساخته است. او در کودکی برای دریافت پول از مادرش پاسخی منفی دریافت کرده و از همان روز با زخم انداختن روی دستش عهد بسته از کسی پول نخواهد و حالا پس از سال‌ها با مال و مکنتی فراوان فقط یک رویا را دنبال می‌کند: برقراری صلح در جهان و دوستی بین ایران و آمریکا.
وسیله تحقق این ایده و رویا چیست؟ فرش ایران.
آقای نادری از چند بافنده بهره می‌جوید و بدون آن‌که طرحی نهایی و از پیش تعیین‌شده داشته باشد، گام‌به‌گام به تکمیل طرح می‌اندیشد و پیش می‌رود. همین کاستی در داشتن نقشه‌ای پیشین، موجب می‌شود تا در فرجام کار برخی از فعالان فرش که مهمان او شده‌اند محصول نهایی را نپسندند و به یگی از گره‌های مستند تبدیل شوند.
آقای نادری قصد دارد فرش خود را به کاخ سفید تقدیم کند و پیام‌رسان صلح و دوستی بین ایران و آمریکا باشد؛ اما این کار آسان نیست و نزدیک کردن نظر حاکمیت و یافتن راهی برای ارتباط دیپلماتیک بین حکومت ایران و کاخ سفید دشوار است. تلاش‌های او هم‌زمان است با مذاکرات هسته‌ای بین ایران و ۱+۵ و سازندگان این مستند نیز نزدیک به ۳ سال برای روایت جذاب از ماجراهای آقای نادری و فرش او همراهش شده‌اند.
شخصیت اصلی داستان هر آنچه از نظرش می‌تواند پیوندی بین ایران و آمریکا و مرتبط با صلح جهانی باشد را برای بافت در فرش سفارش می‌دهد؛ از تصویر کاخ سفید و مجسمه آزادی تا تصویر روسای جمهور آمریکا و ماجرای یازدهم سپتامبر.
فرش‌هایی که بستر روایت در این مستند شده‌اند نه از نظر طراحی ویژگی خاصی دارند و نه از نظر بافت کیفیت درخوری! اما از منظر پیام‌رسانی و بستری برای شکل‌دهی به ماجرایی جذاب، نقش خود را به خوبی ایفا کرده‌اند و دستمایه مناسبی را در اختیار فیلمساز قرار داده‌اند.
بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم (سازندگان مستند) به آرامی و در طول نزدیک به ۳ سال هم تلاش‌ها و رایزنی‌های آقای نادری را تصویر می‌کنند، هم به تکمیل تدریجی فرش‌ها اشاره دارند، هم پیشرفت گام‌به‌گام مذاکرات هسته‌ای از لوزان تا وین را نشان می‌دهند و هم بی‌آن‌که بیننده را خسته کنند، مستندی جالب را تولید کرده‌اند.
سرانجام آقای نادری که از افراد پرنفوذ و حتی افطاری مرحوم هاشمی نیز ره به جایی نمی‌برد، خودش پاشته را ورکشیده و راهی آمریکا می‌شود تا در بازسازی روابط ایران و آمریکا بکوشد؛ اما گویی همچون برجام که با روی کار آمدن ترامپ فرجام شایسته‌ای نیافت، این فرش نیز در پیچ‌وخم‌های دالان دیپلماسی گم شد!
گفتنی است این فیلم افزون‌بر پخش در جشنواره مستند «سینما حقیقت» در جشنواره‌های متعدد برون مرزی نیز به نمایش درآمده و با تحسین تماشگران مواجه شده است.
طره تماشای این مستند را به جامعه فرش دستباف ایران پیشنهاد می‌کند که گاه‌به‌گاه در مناطق مختلفی از کشور سودای بافت فرش‌های خاص و اهدای این فرش‌ها به نهادهای بین‌المللی را دارند.
| TORREH.net |پایان پیام
طره دوماهنامه اطلاع رسانی آموزشی و تحلیلی فرش دستباف ایران©