حتماً موافق من خواهید بود که وقتی ترانه‌ای صمیمانه و مردمی می‌خوانم، نمی‌توانم روی فرش ابریشمی، مجلل و باشکوه بنشینم. ترانه‌های من ارمغانی از دل روستاهای زیبای ایران هستند و تزیین صحنه را نیز هماهنگ با آن انتخاب می‌کنم.
| TORREH.net | گفت‌وگو با سیما بینا
امیرحسین سعیدی
سیما بینا نوازنده، نقاش، آهنگساز و خواننده آوازها و ترانه‌های محلی ایرانی است. او ۱۴ دی ۱۳۲۳ در شهرستان خوسف از توابع بیرجند در استان خراسان جنوبی به دنیا آمد. پادر احمد بینا از اهالی تفرش و استاد موسیقی سنتی ایرانی بود. او از همان کودکی و در ۹ سالگی خوانندگی را در رادیو ایران آغاز کرد. ردیف موسیقی ایرانی و هنجارهای آوازی را نزد استادان بزرگی چون موسی‌خان معروفی و نصرالله زرین‌پنجه فراگرفت. به گزارش طره او پس از دانش‌آموختگی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته نقاشی (۱۳۴۹) فراگیری موسیقی ایرانی و ردیف را نزد استاد عبدالله دوامی ادامه داد. پس از سال ۱۳۵۷ در کنار تدریس موسیقی کلاسیک ایرانی و آواز به تحقیق و جمع‌آوری ترانه‌های محلی ایرانی و بازنویسی آهنگ‌های مردمی و روستایی به ویژه نواهای محلی زادگاهش خراسان پرداخته است. او سال‌ها است موسیقی مردمی ایران را به گوش جهانیان می‌رساند.
سیما بینا درباره استفاده از فرش‌ها و زیراندازها در خانه‌اش به طره می‌گوید: گلیم‌های زیبای قوچان، فرش‌های روستایی و ایلیاتی از دیگر مناطق ایران زینت‌بخش خانه من است. دست‌بافته‌های دیگری نیز مانند خورجین، سردر، بقچه‌پیچ و رختخواب‌پیچ‌های زیبای بختیاری دارم.
بانوی ترانه‌های محلی و بومی با اشاره به خاصیت کاربردی بودن فرش و این‌که فرش تنها یک هنر خلاق نیست، اظهار داشت: همیشه نخستین نگاه من به قالی، قالیچه یا گلیم و گبه زیبا به سوی طرح و رنگ و فرم‌های آن است که درست مانند دیدن تابلوی نقاشی یا هر اثر هنری مرا مجذوب می‌کند. زحمات و مهارت به کار رفته در نقشه و بافت فرش همین‌طور ارزش تاریخی این هنر سنتی و بومی ایران داستان دیگری است که اعتبار هنری و فرهنگی دیرین سرزمین ماست. از دیرباز این هنر و پدیده بی‌نظیر ایرانی با این همه نقش و رنگ و تنوع بافت ضمن گرمی بخشیدن به خانه‌های ما پیام‌های دلپذیر دیگری هم داشته است، پیام‌هایی از طبیعت، گل و باغ و باغچه، پرندگان و حیوانات و پیام‌هایی از عشق و دلدادگی و دلتنگی‌های زندگی که با مهارت تمام به دست زنان و دختران زحمتکش ما طی روزها و ماه‌های طولانی به زیبایی بافته شده‌اند.
بینا درباره ارتباط فرش و موسیقی به طره گفت: فرش هم مثل موسیقی محلی در میان توده مردم در رابطه با نیازهای زندگی و مراسم و برنامه‌های مختلف زندگی ایشان خلق می‌شود. در واقع این‌ها همه نمودهای طبع و سلیقه و احساس مردم است که در موسیقی و هنرهای سنتی و بومی مردم جلوه می‌کند و ریشه‌های مشترکی دارد؛ اما از نظر زیبایی‌شناسی تطبیقی بین فرش و موسیقی می‌توان خطوط و رنگ‌های فرش را چون ملودی‌ها و ریتم آهنگین قطعه موسیقی حس کرد. هارمونی رنگ‌ها در فرش مانند هارمونی نت‌ها در سمفونی است. هماهنگی رنگ و خط و سطح در طراحی فرش یا کنتراست بین آن‌ها درست مثل هارمونی است در اثر موسیقیایی. وقتی یک تخته گلیم یا گبه عشایری بدون نقشه و طرح قبلی و با تکیه بر احساس و انگیزه بافنده‌اش در زمان بافت تولید می‌شود شبیه ترانه محلی است اثر هنری زیبایی که تمام احوالات دلپذیر و زیبا و خوشایند پدیدآورنده و محیط اطرافش را به بیننده منتقل می‌کند.
سیما بینا همچنین در ادامه افزود: من در کنسرت‌هایم می‌کوشم با ارائه موسیقی بومی ایران در صحنه‌ای که از هر سو رنگ‌وبوی ایرانی دارد پیام‌رسان فرهنگ و هنر سرزمینم باشم. لباسی که من و اعضای گروه می‌پوشیم و زمین‌اندازهایی که برای تزیین صحنه استفاده می‌کنیم، همه با هم مجموعه‌ای را تشکیل می‌دهند. مجموعه‌ای که دست‌به‌دست هم می‌دهد تا فرهنگی را معرفی کند که خاستگاه موسیقی ما از آن‌جا است. حتماً موافق من خواهید بود که وقتی ترانه‌ای صمیمانه و مردمی می‌خوانم، نمی‌توانم روی فرش ابریشمی، مجلل و باشکوه بنشینم. ترانه‌های من ارمغانی از دل روستاهای زیبای ایران هستند و تزیین صحنه را نیز هماهنگ با آن انتخاب می‌کنم.
این یادداشت به صورت گفت‌وگو در شماره ۵ و ۶ طره منتشر شده است.
| TORREH.net |پایان پیام
طره دوماهنامه اطلاع رسانی آموزشی و تحلیلی فرش دستباف ایران©